Kaplica „Na Wodzie” św. Józefa Robotnika w Ojcowie
Kaplica „Na Wodzie” pod wezwaniem św. Józefa Rzemieślnika jest od ponad stu lat wtopiona w malowniczy krajobraz Doliny Prądnika, chroniony w granicach Ojcowskiego Parku Narodowego. Znajdując się wewnątrz świątyni, aż trudno uwierzyć, że pod koniec XIX wieku w tym miejscu nie chwalono wcale Boga, lecz pluskano się w wodzie, zażywając przepisanych przez lekarza leczniczych kąpieli. Już w połowie XIX wieku Dolina Prądnika w okolicach Ojcowa stała się szeroko znana jako „Polska Szwajcaria”. Przyjeżdżano tutaj, aby podziwiać wyniosłe, widowiskowo ukształtowane skały i romantyczne zabytki z zamkami w Ojcowie i Pieskowej Skale na czele.
W latach 1850 rozpoczęła się kariera uzdrowiskowa Ojcowa. Zbudowano łazienki do tak zwanej hydroterapii, czyli leczenia wodą, wygodne hotele i wille, założono Park Zdrojowy. Ponieważ kurort znajdował się w zaborze rosyjskim, przyciągał tych, którzy nie mogli wyjechać, chociażby do uzdrowisk w Galicji. Szczyt rozwoju ojcowskiego uzdrowiska nastąpił pod koniec XIX wieku. W Dolinie Prądnika stało się wtedy tłoczno. Zauważono też brak odpowiedniego miejsca, w którym można by było zadbać o zdrowie duchowe.
Doktor Stanisław Niedzielski, kierownik największego zakładu przyrodoleczniczego zaproponował więc, aby na kaplicę przebudować dotychczasowe łazienki, usytuowane nad nurtem Prądnika. Według legendy, w ten sposób ominięto carski zakaz stawiania świątyń katolickich, który miał dotyczyć tylko lądu, a nie wody. Przebudowę rozpoczęto w lecie 1901 roku i zakończono już jesienią. Wszystkie prace wykonali miejscowi stolarze pod kierownictwem mistrza Ignacego Chmielowskiego.
Kaplica ma drewnianą konstrukcję szkieletową, złożoną z belek pionowych i poziomych. Wsparta jest na betonowo-kamiennych słupach. Ściany z zewnątrz i wewnątrz zostały oszalowane, czyli obite deskami. Długość budynku wynosi 11 m, a szerokość 5m. Dzięki poszerzeniu środkowej części, uzyskano plan krzyża z nieznacznie zaakcentowanym poprzecznym ramieniem. Większość wyposażenia, w tym ołtarze główny i boczne, powstała w pierwszych latach funkcjonowania kaplicy. Nawiązuje ono do szczególnie popularnego w kurortach stylu czerpiącego wzory ze sztuki ludowej.
Aplikacja – wirtualny spacer po obiekcie
Drewniany budynek stoi na drewnianych i kamienno-betonowych podporach osadzonych w dnie potoku. Fragment kaplicy od strony wejścia wsparty jest o jeden z brzegów koryta potoku. Tylna część – o przeciwległy brzeg. Potok przepływa między podporami. Kaplica została wybudowana na planie symetrycznego krzyża o wymiarach: 5 metrów szerokości, na 11 metrów długości. Część środkowa jest nieco szersza od wejściowej i tylnej.
Każda z trzech części kapliczki nakryta jest metalowym, lekko spadzistym dachem. Na części przedniej i tylnej dwuspadowym. Oznacza to, że od górnej krawędzi połacie dachu opadają na dwie strony. Natomiast dach części środkowej jest czterospadowy. Stanowi podstawę wieżyczki, która wieńczy kaplicę. To tak zwana sygnaturka czyli wieżyczka zawierająca mały dzwon. Wieńczy ją krzyż.
Zewnętrzne ściany kaplicy obito deskami koloru jasno kremowego. Niektóre pionowe i poziome deski oraz skośne listwy pomalowano na brązowy kolor. Tworzy to ozdobny wzór. Każda z części kaplicy posiada parę wąskich, wysokich, łukowato zakończonych okien w formie witraży. W ścianach znajduje się w sumie 6 par okien. Listewki tworzą na oknach wzór w kształcie rombów.
Drzwi wejściowe do kapliczki są drewniane, dwuskrzydłowe, zakończone u góry półkoliście. Zabezpieczono je metalową kratą o lekkiej konstrukcji. Nad drzwiami znajdują się drewniane litery [I Ha eS] IHS, przy czym litera [Ha] H przechodzi w krzyż. Pod dachem umieszczono drewniane cyfry tworzące liczbę tysiąc dziewięćset jeden. To rok powstania budynku. W górnej części portalu drzwiowego umieszczono jako ozdobę drewniane kołki.
Wnętrze kaplicy wypełniają dwa rzędy ławek. Wyposażono je w przypinane do siedzisk podłużne poduszki. Ściany wewnętrzne zostały obite poziomymi deskami i pomalowane na kremowy kolor. Przez płaski drewniany sufit biegną poziome belki. Prezbiterium to część kościoła, w której kapłan odprawia nabożeństwo. Tu znajduje się drewniany ołtarz. Składa się z trzech części nakrytych dwuspadowymi daszkami. W jego centrum znajduje się obraz Matki Boskiej Wspomożenia Wiernych. Madonna trzyma na rękach Dzieciątko. Ubrana jest w niebieską szatę. Głowy matki i syna znajdują się blisko siebie. Ponad nimi rozchodzą się promienie. Scena jest pełna czułości. Obraz okalają rzeźbione motywy roślinne. To dziewięćsiły bezłodygowe i lilie. Kaplica posiada dwa ołtarze boczne. Po lewej – ołtarz z obrazem św. Piusa V. Po prawej – z obrazem patrona, św. Józefa Rzemieślnika. Ściany kaplicy zdobią olejne obrazy, figury świętych oraz czternaście stacji drogi krzyżowej.
